نقش اصلی کلسیم در رشد گیاهان و شرکت در ساختمان دیواره های سلولی است. کلسیم همچنین هنگامی که گیاهان از نظر فیزیکی یا بیوشیمیایی تحت استرس قرار می گیرند بعنوان پیام رسان ثانویه عمل می کند.
خاک هایی که سطح pH مطلوب دارند به طور معمول از نظر کلسیم کمبود ندارند. خاکهای اسیدی با مقدار کلسیم 500 ;کیلوگرم در هکتار یا کمتر ، برای خانواده لگوم هابه ویژه بادام زمینی ، یونجه ، شبدر و سویا دچار کمبودکلسیم خواهند شد. در این سطح ، سیستم ریشه محصولاتی مانند گوجه فرنگی ، فلفل و خیار دچار محدودیت شده و به کلسیم اضافی احتیاج خواهند داشت. کلسیم محلول به صورت یون Ca2 + قابل جذب است و برای بادام زمینی در زمان پایک دهی (مرحله بعد از گلدهی) و برای فلفل و گوجه فرنگی برای جلوگیری از پوسیدگی انتهای غنچه مورد نیاز است.
علائم کمبود کلسیم
کلسیم قابل جذب در خاک از دست خواهد رفت هنگامی که کلسیم در آب زهکشی حل و خارج شودیا توسط گیاهان خارج شودیا توسط ارگانیسم های خاک جذب شود یا در آب باران حل شده و از خاک بیرون آید ، یا توسط ذرات رس جذب شود. علائم کمبود شامل مرگ در نقطه رشد ، رنگ سبز تیره غیر طبیعی در شاخ و برگ، ساقه های ضعیف شده ، ریختن گل ها و یا ترکیبی از این موارد می باشد.
منابع کلسیم
سنگ آهک منبع اصلی کلسیم در می سی سی پی است. منابع دیگر شامل سرباره صنایع آهن، سنگ گچ ، سنگ آهک هیدراته و سنگ آهک سوخته است. این منابع برای بادام زمینی ، فلفل و گوجه فرنگی توصیه می شود. در بادام زمینی پایک دهی را تشویق می کنند. در گوجه فرنگی و فلفل از سوختگی گلگاه گوجه فرنگی (Blossom-end rot) جلوگیری می کنند. سنگ آهک هیدراته و آهک سوخته حاوی کلسیم قابل جذب بیشتری نسبت به سرباره های صنایع آهن و سنگ گچ است.سنگ گچ حتی اگر حاوی کلسیم باشد بر pH خاک تأثیر نمی گذارد.
سنگ گچ
سنگ گچ ، یا سولفات کلسیم ، ماده افزودنی خوبی برای تامین کلسیم خاکهایی است که قلیایی بیشتری دارند. این افزدونی به خصوص برای گیاهان مناسب است زیرا وقتی به خاک اضافه می شود به آرامی حل می شود. سنگ گچ به ذرات رس چسبیده و برای گیاهان تا حدود زیادی قابل جذب است. علاوه بر این ، pH خاک را افزایش نمی دهد ، لذا در خاک هایی قلیایی است بسیار مهم است. سنگ گچ پودری در باغبانی و بهسازی منازل قابل استفاده است. این ممکن است به عنوان گچ گرانولی شناخته شود. برای استفاده از گچ در مزرعه باید آن را روی سطح خاک پخش کرد سپس با آب دادن کامل سبب جریان کلسیم به داخل خاک شد.
سنگ آهک
سنگ آهک پودر شده یا کربنات کلسیم منبع خوب دیگرس برای تامین کلسیم خاک است. آهک های با برچسب آهک کلسیتیک یا آهک دولومیتی حاوی منیزیم می باشند. با این حال ، این ماده میزان قلیایی بودن خاک را افزایش می دهد. آهک باید روی خاک مزرعه پخش شده و تا عمق 15 تا 18 سانتیمتری خاک مخلوط شود. اگر کاشت در بهار پیش بینی می شود، بهتر است آهک را در پاییز سال قبل آن اضافه کرد. با افزودن ماده حاوی کلسیم به خاک ، نتایج آنی حاصل نمی شود. استفاده مجدد آهک در خاک ممکن است سبب بازگرداندن سطح کاهش یافته کلسیم گردد.
پودر پوسته تخم مرغ
پودر پوسته تخم مرع از ضایعات طبیعی ساخته شده است و بیشتر آن ، از کربنات کلسیم تشکیل شده است. این ماده می تواند باعث افزایش pH خاک شود. اگر از پودر بسته بندی شده استفاده می شود ضروری است که دستورالعمل های مربوط به برچسب آن را اجرا کرد تا مقدار مناسب به خاک اضافه شود. برای استفاده از پوسته های تخم مرغ های خانگی به عنوان منبع کلسیم ، ضروری است که آنها را در مخلوط کن پودر کرده و سپس آنها را به کمپوست اضافه کرد. کمپوست مذکور با کل خاک مخلوط کرده یا آن روی سطح خاک و اطراف گیاه پخش گردد( شبیه به پاشیدن مالچ روی سطح خاک). در هر صورت، باید گیاهان را به طور کامل آب کرد تا اجازه داده شود کلسیم داخل خاک وارد شود.
تست خاک
قبل از افزدون منبع کلسیم به خاک باید PH و مواد معدنی خاک اندازه گیری شود. سپس نوع کود مناسب به خاک اضافه شود. سپس چند هفته بعد باید تست خاک مجدد انجام گیرد تا میزان عناصر آن دوباره ارزیابی شود.
اگر PH خاک تا حدود زیادی قلیایی باشد نباید از آهک یا پودر پوسته تخم مرغ که حاوی کربنات کلسیم می باشد استفاده کرد. بیشتر بودن قلیایی خاک مانع جذب عناصر غذایی توسط گیاه می شود. لذا استفاده از سنگ گچ توصیه می شود.اگر PH خاک کمتر 7 باشد هم سنگ گچ و هم آهک را می توان استفاده کرد. البته کودهای دیگری در بازار می باشند که با نام های تجاری مختلف به فروش می رسد روی PH خاک اثری ندارند. این کودها را می توان در آب آبیاری حل کرده و در مزرعه پخش کرد.
منابع:
http://extension.msstate.edu/publications/secondary-plant-nutrients-calcium-magnesium-and-sulfur
https://homeguides.sfgate.com/good-source-calcium-plants-29839.html
http://www.tetrachemicals.com/Products/Agriculture/The_Importance_of_Calcium.aqf#:~:text=Calcium%20plays%20a%20very%20important,salinity%2C%20and%20improves%20water%20penetration.
